به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

اقلیم خشک خراسان رضوی، تشنه سامانه‌های نوین آبیاری

تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۴۹۶۷۱

کارشناسان بر این اعتقادند که حتی سرریز شدن سد‌ها و پرآبی چشمه‌ها و منابع آبی، نمی‌تواند از ضرورت مدیریت مصرف آب بکاهد و باید همچنان با هدف حفظ منابع آبی و جلوگیری از هدررفت آن اقدامات لازم را انجام داد.

شدت خشکسالی و تبعات آن امسال به گونه‌ای است که مشکلات متعدد ناشی از کاهش بارندگی نه تنها گریبان کشاورزان، باغداران و دامداران این خطه را گرفته است، بلکه این روند تامین به‌هنگام مواد غذایی مورد نیاز مردم را نیز دچار اختلال کرد که البته با مدیریت مصرف، این وضعیت چندان چالش برانگیز نشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گرچه اقلیم خشک و نیمه‌خشک خراسان رضوی در ۱۹ سال گذشته تنها حدود ۲ سال بارندگی نسبتا خوب را در کارنامه اقلیمی خود ثبت کرده است، اما امسال یک بار دیگر این استان وارد بحران شدید خشکسالی شد، بنابراین کاهش تولید در تمامی بخش‌ها از جمله زراعی، باغی و دام و طیور این استان، نخستین آثار و پیامد‌های ناشی از خشکسالی بود که در کنار دیگر مشکلات از جمله تورم، افزایش هزینه‌های تولید و کارگری، رشد فزاینده بهای نهاده‌های دامی و کشاورزی و تحریم و موانع وارداتی، زخمی بر پیکر خسته کشاورزی این خطه شد.

آبیاری نوین به معنای آبرسانی به کشتزار و باغ توسط تجهیزات تحت فشار به ۲ شکل قطره‌ای و بارانی است. بازده آبیاری بارانی تا ۷۰ درصد و آبیاری قطره‌ای تا ۹۵ درصد اعلام شده است، به این معنا که با اجرای آبیاری بارانی تنها تا ۲۰ درصد و با آبیاری قطره‌ای تنها تا پنج درصد از آب هدایت شده به زمین کشاورزی تلف می‌شود.

گرچه اقلیم خشک و نیمه‌خشک خراسان رضوی در ۱۹ سال گذشته تنها حدود ۲ سال بارندگی نسبتا خوبی را در کارنامه اقلیمی خود ثبت کرده است، اما امسال یک بار دیگر این استان وارد بحران شدید خشکسالی شداین در حالی است که در آبیاری به روش سنتی حتی با همه روش‌های صرفه جویی، بازده آبیاری حداکثر ۵۰ درصد است و این رقم ضرورت توجه به اجرا و توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را بیشتر می‌کند.

خراسان رضوی، رتبه نخست کشور در آبیاری نوین

جعفری جوادی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری، تاثیر مهمی در مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی را دارد و بر این اساس، حمایت از کشاورزان در این زمینه بسیار مورد توجه است.

او افزود: اهمیت و توجه دادن به این بخش موجب شده است که خراسان رضوی رتبه نخست کشوری را در این زمینه داشته باشد.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: از ابتدای اجرای طرح سامانه‌های آبیاری تحت فشار که از سال ۱۳۷۱ آعاز شده تاکنون ۱۹۶ هزار و ۲۴۳ هکتار از کشتزار‌های استان زیر پوشش این سامانه قرار گرفته است.

جوادی با اشاره به اینکه هم اکنون سامانه‌های نوین آبیاری در سطحی معادل چهار هزار و ۱۱۳ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان در دست اجراست، بیان کرد: سال گذشته چهار هزار و ۳۷۶ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان زیر پوشش این سامانه قرار گرفته است.

او تصریح کرد: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری نه تنها موجب افزایش بهره وری منابع آب و خاک می‌شود بلکه با جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به حاشیه شهرها، تاثیراتی مثبت در مهار مسایل اجتماعی و بحران‌های زیست محیطی بر جا می‌گذارد.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تاکید کرد: افزایش بهره وری از ۲ منبع ارزشمند آب و خاک با ارتقای بازده آبیاری قابل تحقق است و در این راستا ۲ برنامه اصلی شامل توسعه و اجرای سامانه‌های نوین آبیاری و عملیات انتقال آب با لوله و نیز اجرای عملیات آب و خاک در سطح مزارع در دستور کار مدیریت‌های آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.

جوادی اظهار کرد: در مجموع ۳۹۰ هزار هکتار زمین مستعد برای اجرای شیوه‌های نوین آبیاری در خراسان رضوی وجود دارد.

حمایت، نگاه جدی دولت به بخش کشاورزی

غلامرضا قمبری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه توجه دولت به حمایت از بخش کشاورزی یک نگاه غالب و مهم است، گفت: امروز دغدغه ما متفاوت از تمرکز صرف بر تولید است، زیرا بخش تولید دارای توانمندی و پتانسیل خوبی است و اکنون به کارگیری تمامی ظرفیت‌ها و حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و دامپروری و حمایت از این ظرفیت‌ها را هدف گذاری کرده ایم.

او افزود: هم اینک مجوز‌های تعریف شده و تولید در استان در بخش کشاورزی بیش از نیاز است، اما متاسفانه امروز در مزارع و کارخانجات با ظرفیت تمام کار نمی‌شود و با وجود سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، ارزش افزوده سرمایه گذاری متناسب با سرمایه و انرژی گذاشته شده در این بخش نیست.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: از دیگر اولویت‌های این بخش، مساله بازار محصولات کشاورزی در داخل و خارج کشور و ضرورت ارتقای سهم ما در تجارت جهانی است، زیرا ما دارای مزیت‌های فراوانی در عرصه کشاورزی در داخل و خارج هستیم و این مزیت‌ها می‌تواند ما را در صدر قرار داده و بخش کشاورزی را به سطحی همتراز با صنعت نفت برساند.

قمبری بیان کرد: اولویت اول ما تامین امنیت غذایی است، زیرا علاوه بر اینکه باید سهم خود را در آینده بازار دنیا و تجارت جهانی به دست بیاوریم، باید نسبت به تقویت توان کشاورزی خود تلاش کنیم.

او با بیان اینکه از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون خدمات گسترده و کار‌های بزرگی در کشور صورت گرفته که بخش کشاورزی یکی از بخش‌های مهم آن بوده است، تصریح کرد: دولت سیزدهم به عنوان دولت مردمی، آغازگر و منشا تحولات مثبت و پویایی بزرگی در کشور بوده است.

شیوه‌های نوین آبیاری افزایش بهره‌وری آب

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به چالش‌ها و مشکلات متعدد پیش روی تحقق و پیگیری اهداف در بخش کشاورزی تاکید کرد: آب از مشکلات اساسی بخش کشاورزی است و با توجه به خشک و نیمه خشک بودن اقلیم خراسان رضوی، نیاز ما در این زمینه فراوان است.

قمبری اظهار کرد: تامین آب برای بخش کشاوزی مشکل اصلی است و در این راستا افزایش بهره‌وری آب با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و نیز در الگو‌های تولید و کشت مناسب با شرایط اقلیمی و البته مهار آب‌های سطحی که موجب به بار آمدن خسارت‌های فراوان می‌شود، به جد در دستور کار است.

خراسان رضوی موفق در انتقال آب با لوله

جوادی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در قالب طرح انتقال آب با لوله از سال ۱۳۹۵ تا کنون بیش از ۲۱ هزار کیلومتر از کشتزار‌های استان میزبان اجرای این طرح بوده‌اند.

او افزود: اعتبارات سال گذشته این حوزه در استان ۷۴۳ هزار و ۷۸۵ میلیون ریال از محل اعتبارات استانی و ۱۰۰ هزار میلیون ریال از محل اعتبارات خشکسالی بوده است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان نیمه اول امسال ۳۵۰ کیلومتر طرح انتقال آب با لوله در استان اجرا شده است که این امر در جلوگیری از هدررفت آب در بخش کشاورزی تاثیر بسزایی داشته است.

جوادی بیان کرد: بدین منظور نوسازی شبکه‌های فرعی پایاب سد‌های مخزنی، احیا و مرمت قنات‌ها و ایجاد استخر‌های ذخیره آب نیز در استان مورد توجه است.
منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: اقلیم خشک آبیاری نوین سامانه های نوین آبیاری افزایش بهره وری انتقال آب بخش کشاورزی سال گذشته

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۴۹۶۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توسعه صنعت نوغانداری، نیازمند تغییر الگوی مصرف 

ایسنا/خراسان رضوی در فصل بهار، با سبز شدن برگ درختان توت که غذای اصلی کرم‌های ابریشم است، در خراسان رضوی کار پرورش کرم ابریشم به عنوان دومین تولیدکننده در کشور رونق می‌گیرد. به‌ویژه در روستاها با توجه به اینکه تهیه چند جعبه تخم نوغان و تهیه برگ درخت توت به سرمایه چندانی نیاز ندارد؛ پرورش کرم ابریشم دراین ایام پرطرفدار است و اغلب زنان روستایی با تهیه جعبه تخم نوغان و تأمین برگ درخت توت به عنوان تنها غذای این موجودات کوچک، مشغول به کار می‌شوند و از اوایل اردیبهشت‌ماه، در یک فرآیند ۴۵ روزه به کار پرورش کرم ابریشم مشغول هستند.

خراسان قطب تولید پیله تر در کشور

در اغلب شهرهای خراسان رضوی در فصل بهار، پرورش کرم ابریشم دست‌ِکم در چند دهه اخیر کم و بیش در حال انجام بوده و چندین هزار نفر به این کار به عنوان یک شغل فصلی اشتغال داشته‌اند.

حسن رستمی، مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص وضعیت استان در پرورش کرم ابریشم در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این استان در زمینه تولید پیله تر در کشور رتبه دوم را دارد.

وی با اشاره به فعالیت ۴۶۳۷ نوغاندار در خراسان رضوی در سال جاری عنوان کرد: بیشترین تعداد فعالان این صنعت مربوط به شهرستان تربت حیدریه به‌ویژه بخش بایگ این شهرستان است.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: در شهرستان تربت حیدریه با توزیع جعبه‌های نوغان بین ۱۲۶۸ نفر بهره‌بردار در سال گذشته مقدار ۹۶ تن پیله تر و ۱۸ تن نخ ابریشم تولید شد.

رستمی با بیان اینکه شهرستان تربت حیدریه مقام اول در امر فرآوری تولید پیله به نخ ابریشم خام در کشور را دارد، گفت: برای این قشر زحمتکش هرساله تخم نوغان به‌صورت یارانه‌ای بین نوغانداران توزیع می‌شود. علاوه بر آن نهال توت نیز به‌صورت رایگان بین بهره‌برداران این صنعت توزیع می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بیشترین تولید نوغانداری علاوه بر تربت حیدریه در شهرستان‌های کوهسرخ، درگز، زاوه و کلات خراسان رضوی انجام می‌شود، عنوان کرد: سهم خراسان رضوی در توزیع تخم نوغان امسال ۱۱ هزار و ۴۱۵ جعبه است که به نسبت سال گذشته تفاوتی ندارد.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به حمایت‌های انجام شده از فعالان این حوزه تصریح کرد: تولید نهال توت اصلاح نژاد شده از طریق قلمه‌های توتی که از استان‌های شمالی آورده می‌شود صورت گرفته و در نهالستان های منابع طبیعی استان، تولید نهال توت برای نوغانداران صورت گرفته است.

رستمی پرورش کرم ابریشم را یکی از بهترین موارد اشتغال فصلی، کم‌هزینه و با سود بالا برای متقاضیان عنوان کرد و گفت: پرورش کرم ابریشم یکی از بهترین راهکارهای کسب درآمد اقتصادی و کمک به معیشت متقاضیان، روستاییان و علاقه‌مندان به این حوزه است.

صنعت نوغانداری باقدمتی بیش از یک قرن در خراسان رضوی

وی با اشاره به اینکه نوغانداری و پرورش کرم ابریشم در خراسان رضوی سابقه طولانی دارد، خاطرنشان کرد: قدمت اداره نوغان به سال ۱۳۱۶ برمی‌گردد و خراسان رضوی بعد از استان گیلان مقام دوم در توزیع و تولید پیله تر در کشور را دارد.

رستمی با اشاره به اینکه دراستان خراسان ۳۰۰۰ هکتار درخت توت وجود دارد از وجود  ۱۲۰۰ کارگاه ابریشم کشی سنتی درشهر ملی بایگ خبر داد و گفت: در این شهر و روستای ملی ابریشم بسک کارگاه های ابرشم کشی به صورت سنتی فعالیت دارند.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی یادآور شد: هم اکنون در ۳۳ شهرستان استان پرورش‌ کرم ابریشم داریم اما شهرستان‌های تربت حیدریه، درگز، کوهسرخ، گناباد، کلات نادر، سبزوار و خوشاب در این صنعت پیشتاز هستند.

رستمی تصریح کرد: نوغاندارانی که برگ توت و سالن پرورش کرم ابریشم داشته باشند این فعالیت برایشان توجیه اقتصادی دارد.

وی با بیان اینکه قیمت هر جعبه تخم نوغان ۲۸ هزار تومان است، اظهار کرد: از هر جعبه نوغان ۴۰ کیلوگرم پیله تر برداشت می‌شود.

مدیر امور طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: اکنون قیمت نخ ابریشم دولا تولیدی بایگ تربت حیدریه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است اما با توجه به اینکه ابریشم‌کشی جزو مشاغل خانگی محسوب می‌شود، چند نمونه از دستگاه‌های ابریشم‌کشی در اصفهان تولید و به بایگ آورده شد اما مورد استقبال فعالان این بخش قرار نگرفت.

رستمی در رابطه با صنعتی شدن کار ابریشم‌کشی عنوان کرد: باید الگوی مصرف در ایران عوض شود، زیرا با توجه به تحریم‌های اقتصادی و مشکلاتی که در حوزه صادرات فرش ایران داریم باید به تولید کالاهای دیگری مانند روسری ابریشمی، مانتوی ابریشمی، مبلمان و غیره روی آوریم تا صنعت نوغانداری رونق بیشتری پیدا کند.

حمایت، لازمه حفظ میراث کهن ابریشم کشی

رضا محمودی، فعال بخش کشاورزی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه پرورش کرم ابریشم از زمان‌های دور در خراسان رضوی وجود داشته، به طوری که پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی، به‌عنوان بیست‌ویکمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت جهانی شده است، اظهار کرد: مسئولان باید با حمایت از این صنعت برای حفظ این میراث کهن تلاش کنند.

وی افزود: بدون شک حمایت از این صنعت سنتی می‌تواند به عنوان اشتغال فصلی که برای روستائیان درآمدزا است، موجب تقویت توان اقتصادی و معیشتی فعالان این عرصه شود؛ همچنین به حفظ و ماندگاری این صنعت کهن کمک کند.

محمودی بیان کرد: در مدت  ۴۵ روزی که تخم‌های کوچک و سیاه رنگ نوغان به پیله‌های ارزشمند ابریشم تبدیل می‌شوند، فعالیت اقتصادی جانبی است که در کنار کشاورزی و باغداری در فصل بهار می‌تواند درآمدی برای خانواده‌ها داشته باشد.

وی ادامه داد: در این ایام نبود، کمیابی و گرانی برگ توت گریبانگیر پرورش‌دهندگان کرم ابریشم می‌شود؛ لذا کسانی که دسترسی به درخت توت ندارند از رفتن به سمت نوغانداری دور می‌شوند و تأمین و خرید برگ توت منجر می‌شود حاصل زحماتشان متناسب با سود فعالیتشان نباشد. 

این کارشناس بخش کشاورزی گفت: نیاز اولیه صنعت نوغانداری وجود درختان توت است که باید برای این مهم برنامه‌ریزی صورت گیرد زیرا توزیع نهال توت برای کسانی که زمین و آب برای کشت این درخت ندارند خیلی موثر نیست.

محمودی اضافه کرد: رونق صنعت نوغانداری در یکی دو دهه اخیر به دلیل کاهش قیمت ابریشم، نداشتن صرفه اقتصادی و بی‌ثباتی بازار کم شد اما با  اندیشیدن تدابیری برای حمایت از این صنعت، چند سالی است که پرورش کرم ابریشم از سوی جوامع روستایی جدی‌تر دنبال می‌شود اما می‌توان با حمایت بیشتر از فعالان این عرصه به رشد بیشتر این صنعت کمک کرد.

انتهای پیام